Dodenherdenking 2021

Het liep anders dan de bedoeling was. We zaten op tijd aan de juiste tafel met mondkapjes en keurig op afstand van de anderen. Er waren zo'n twintig mensen in de grote zaal van het huis van de wijk, onder het verpleeghuis waar mijn moeder op een kleinschalige afdeling woont. Aan de herdenkingsceremonie zou nog een eigen bedacht programma vooraf gaan. Omdat nog niet iedereen er was hadden ze het programma rondom de herdenking op TV live aangezet via het grote projectie scherm. Roxane van Iperen vertelde over haar boek, ''t hoge nest’. 

Toen iedereen er was werd de live TV via het scherm op pauze gezet. De geestelijk verzorgster begon een gedicht voor te dragen. Als tweede mocht mijn moeder haar ervaring delen. Ik bracht haar in de rolstoel naar voren zodat ze haar verhaal over de bombardementen, die zij als vijf jarig meisje meemaakte, versterkt kon voordragen. Nadat het eigen programma doorlopen was, werd, wat inmiddels een livestream was, weer terug op 'play' gezet. Roxanne van Iperen verscheen dus weer waar ze gebleven was, terwijl we zeker meer dan vijf en twintig minuten verder waren. 

Het viel mij op dat het toen al 19:50 was maar dat er nog geen haan kraaide naar de echte herdenkingsceremonie, die naar mijn idee al aan het starten was. Om 19:55 werd ik er wat zenuwachtig van. Mijn smartphone stond toch gelijk met de satellietklok? Een aantal keren zei ik met luide stem dat het al bijna 20:00 uur was. Voor ons keken mensen die het ook door hadden om naar mij, ze waren er duidelijk ook verbaasd over.  

De twee minuten stilte was al ingegaan. Ondertussen was ik heen en weer gelopen om de geestelijk verzorgster, die een eindje verderop zat, in te lichten. We hadden de twee minuten stilte inmiddels gemist terwijl de achterlopende livestream nog steeds nauwlettend door iedereen gevolgd werd. Mijn moeder begon baldadige grapjes te maken toen ze de ministers langs de kransen zag lopen. Ze fluisterde in mijn oor: ‘Rutte heeft een bloemetje uit de krans gepikt’. Die niet goed getimede grap maakte bijna dat ik niet meer goed kwam van het lachen maar gelukkig viel het niet zo op.

Even later riep de meneer voor ons dat het een schande was dat we de twee minuten stilte gemist hadden. Tja, dat was ook teleurstellend. Persoonlijk konden mijn moeder en ik daar niet zo boos van worden, zeker niet op zo'n avond. De doden herdenken kan je in feite op elk moment, het hele jaar door doen. Maar als je dat op traditionele wijze met elkaar doet voelt dat natuurlijk heel anders. Een beetje jammer vond ik het wel dat de leiding er niet alsnog twee minuten aan vast plakte om die twee minuten stilte alsnog met elkaar neer te zetten op dat iets te late moment. 

De meneer voor ons was zo teleurgesteld dat hij woedend de ruimte uit rolde met zijn rolstoel. Hij vond dat de mensen achter de knoppen zich beter hadden moeten voorbereiden. De avond was met liefde neergezet door vaste personeelsleden en vrijwilligers. Naar mijn idee moesten we maar niet in de teleurstelling blijven hangen om er met elkaar nog een mooie afronding van de avond van te kunnen maken.  

Volgend jaar hoop ik wel dat de interessante uitzending op televisie helemaal gevolgd mag worden in de zaal tot en met de twee minuten stilte. Een eigen programma op de vierde mei is ook fantastisch, met ervaringen van bewoners en mooie gedichten of verhalen, maar niet in de tijd dat er op TV al aandacht aan besteedt wordt. Die Live TV op het scherm is ook heel fijn om met elkaar in de zaal te mogen zien.

Later op de avond, nadat ik mijn mams in bed had gelegd, proostten het personeel beneden nog even op de vrijheid in ons land en daar mocht ik aan meedoen. Toen kreeg ik ook ruimte om mijn ideeën uit te spreken over zo'n herdenkingsavond en de livestreams op TV. Zo gaf de dodenherdenking van 2021 in het huis van de wijk wat extra stof tot nadenken.